Partneralimentatie, hoe zit dat?

De Nederlandse wet bepaalt dat uit een huwelijk of geregistreerd partnerschap een onderhoudsverplichting van een ex-partner kan voortvloeien. Dat betekent dat als een van de twee na de scheiding niet genoeg inkomsten heeft om van te leven de ander moet bijdragen in deze kosten. Of er na je scheiding een verplichting bestaat om partneralimentatie te betalen of dat je hier juist recht op hebt hangt onder andere af van jullie draagkracht, behoefte en behoeftigheid.

Bestaat er bij één van jullie behoefte aan het ontvangen van partneralimentatie? Het antwoord op die vraag is afhankelijk van de mate waarin jullie ieder in jullie eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Een onderhoudsplicht bestaat namelijk alleen als je niet in je eigen levensonderhoud kan voorzien na de scheiding.

Bij de beoordeling van de behoefte aan partneralimentatie houden we rekening met alle relevantie omstandigheden, zoals de mate van welstand waarin jullie hebben geleefd als partners en de kosten van levensonderhoud na jullie scheiding. We kijken naar jullie inkomsten, ook die uit een eventueel vermogen, waarbij we onder inkomsten verstaan jullie daadwerkelijke inkomsten als ook de in redelijkheid te verwerven inkomsten. Als er geen inkomsten zijn, houden we rekening met de redelijke mogelijkheden om inkomsten te verwerven (verdiencapaciteit). Daarbij zijn van belang, je opleiding, je werkervaring, de geboden tijd om werk te zoeken, je gezondheid en eventuele zorg voor kinderen.

In geval er sprake is van vermogen, kan het onder omstandigheden redelijk zijn dat je op dit vermogen inteert, in plaats van dat je een partneralimentatie ontvangt. Ook een nieuwe relatie kan behoefte verlagend werken. Uitgangspunt bij de keuze of de noodzaak om uit elkaar te gaan, is de verantwoordelijkheid om voortaan zoveel mogelijk zelf te voorzien in je eigen levensonderhoud, zo bepaalde een rechter in Rotterdam in een alimentatiezaak (ECLI:NL:RBROT:2021:9081). 

Naast de hierboven genoemde financiële maatstaven: behoefte, behoeftigheid en draagkracht, kunnen ook niet-financiële factoren van belang zijn bij de beoordeling van partneralimentatie. Deze factoren zijn niet in de wet vastgelegd, maar in de rechtspraak ontwikkeld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een ongelijke rolverdeling tussen werk en de zorg voor kinderen waardoor er bij één van jullie een lagere verdiencapaciteit is ontstaan. Er geldt dus ook een zogeheten billijkheidstoets op grond waarvan er bijvoorbeeld in het geheel geen recht bestaat op partneralimentatie. Denk ook aan een zeer kort huwelijk.

Tot slot is nog van belang dat de betaler van de partneralimentatie deze kan aftrekken. Dit fiscale voordeel wordt echter bij het te betalen alimentatiebedrag opgeteld zodat er per saldo geen voordeel is, maar ook geen nadeel. De ontvanger dient op zijn of haar beurt weer belasting te betalen over de ontvangen partneralimentatie.