Het wetsvoorstel Deelgezag

Het huidige familierecht geeft aan dat een kind maximaal twee formele (juridische) ouders heeft. Dit heeft als gevolg dat maximaal twee personen gezag over het kind kunnen hebben. Het nieuwe wetsvoorstel maakt een nieuwe vorm van gezag over een minderjarig kind mogelijk. Deelgezag past volgens de minister bij de ontwikkelingen in de maatschappij. Steeds meer kinderen worden niet alleen door hun ouders opgevoed, maar ook door bijvoorbeeld hun grootouders, nieuwe partners van hun ouders, pleegouders of een ander lid van de familie. Het wetsvoorstel zorgt er dan ook voor dat de andere opvoeders een formele positie krijgen, zodat voor iedereen duidelijk is wie bevoegd is om beslissingen te nemen over het kind.

Maximaal twee andere personen komen in aanmerking om, naast de gezagdragende ouders en voogden, het gezag te delen. Zodat ook zij het recht hebben om beslissingen te nemen over de verzorging en opvoeding van een kind. Denk bijvoorbeeld aan beslissingen over bedtijden, sportactiviteiten, speelafspraken, huiswerk, grenzen stellen en corrigeren. Ook heeft de deelgezagdrager recht op informatie van derden die beroepsmatig bij het kind betrokken zijn (zoals de school en de huisarts) en heeft hij of zij een wettelijk recht op omgang met het kind om de continuïteit van de band tussen hen te waarborgen.

Met instemming van de beoogde deelgezagdrager zelf en de juridische ouders komt het deelgezag tot stand. Wanneer de juridische ouder geen gezag heeft en niet instemt met het verzoek, kan de rechtbank om vervangende toestemming voor het verzoek worden gevraagd. Er wordt dan gekeken naar het volgende:

• Staat de beoogd deelgezagdrager in een nauwe persoonlijke betrekking tot het kind?
• Heeft de beoogd deelgezagdrager het kind minimaal één jaar met de gezagdrager verzorgd?
• Is het verzoek in het belang van het kind?

Het doel is kortgezegd om het familierecht passend te maken voor de verschillende gezinsvormen die er steeds meer zijn. Zodat mensen die betrokken zijn bij de opvoeding, soms al vanaf de geboorte (denk bijvoorbeeld aan twee moeders en een donorvader die alle drie voor het kind gaan zorgen), ook het recht hebben om beslissingen te nemen en worden voorzien van informatie. Daarnaast biedt het de ouders met gezag juist de mogelijkheid om samen met maximaal twee andere personen de verantwoordelijkheid te delen voor het nemen van deze beslissingen over de opvoeding en verzorging van het kind. Voor het kind is het ook fijn om de duidelijkheid te hebben wie zijn opvoeders zijn, ook naar buiten toe.

Deelgezag verstevigt de (rechts)positie van degene die samen met de ouders voor een kind zorgt en biedt deze gezinnen een oplossing voor problemen die ze bij de dagelijkse opvoeding en verzorging kunnen tegenkomen. Deelgezag is voor maximaal twee personen weggelegd en kan alleen tot stand komen met instemming van de (juridische) ouders. De deelgezagdragers hebben niet precies dezelfde rechten als de gezagdragers. Zo hebben zij een adviserende rol als het gaat om de grote beslissingen, maar maken zij deze niet. Welke rechten de deelgezagdragers precies hebben en welke haken en ogen hieraan zitten, kun je lezen via https://www.internetconsultatie.nl/deelgezag (klik onder Downloads op Ontwerp toelichting). Tot 24 mei jl. kon iedereen die dat wilde online reageren op het concept wetsvoorstel, daarna zal een definitief wetsvoorstel worden ingediend bij de Tweede Kamer. De verwachting is dat de behandeling daarvan waarschijnlijk pas in een volgende regeerperiode gaat plaatsvinden.

We moeten nog even geduld hebben op de uitkomst van het concept wetsvoorstel. Ben jij iemand die als mede-opvoeder zonder formele rol weleens tegen zaken aanloopt? Breng jij bijvoorbeeld vaak het kind naar school, maar mag de school jou geen informatie geven? Maak jij misschien zonder formele rol ook beslissingen over het kind in overleg met de ouders? Of ben jij een gezagdrager en moet je er juist niet aan denken om iemand deelgezagdrager te maken? Wij horen graag jouw mening. Ook als je geen gezagdrager of betrokken persoon bij de opvoeding van een kind bent, ben je welkom om te reageren. Laat het ons weten in de reacties. Wij zijn benieuwd!