Zo werkt een co-ouderschap in de praktijk
Hoewel de term co-ouderschap voor de wet niet bestaat, is het een veelgehoorde term onder gescheiden ouders. Veel stellen die uit elkaar gaan kiezen ervoor om de zorg voor hun kinderen in gelijke mate te verdelen. Co-ouderschap komt in diverse vormen en in deze blog wil ik je graag wat meer vertellen over hoe co-ouderschap in de praktijk kan werken.
Wat is het verschil tussen co-ouderschap, een zorgregeling en een omgangsregeling?
Omdat de termen co-ouderschap, zorgregeling en omgangsregeling regelmatig door elkaar worden gebruikt, kan dit voor verwarring zorgen. Het belangrijk om te weten dat een co-ouderschap niet hetzelfde is als een zorgregeling of omgangsregeling maar een op zichzelf staande vorm van verdeling is.
Co-ouderschap
Wanneer je de letterlijke betekenis van het woord co-ouderschap bekijkt, is het zoiets als een samen-ouderschap. Beide ouders dragen samen de zorg voor hun kinderen, vaak in twee verschillende huishoudens. In de praktijk zie je dan dat de verdeling van de zorgtaken ongeveer 50/50 is, of dat het kind de ene week bij moeder is en de andere week bij vader. Beide ouders hebben dan dus evenveel rechten en plichten en dienen samen overleg te plegen over grote beslissingen in het leven van hun kind.
Zorgregeling
Wanneer beide ouders gezag hebben over de kinderen, spreken we juridisch gezien van een zorgregeling. Beide ouders hebben dan ook meer rechten en plichten aangaande de zorg voor de kinderen. Wanneer kinderen binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap worden geboren, hebben beide ouders automatisch gezag. Als de ouders geen wettelijke verbintenis zijn aangegaan, moeten er na de geboorte een aantal stappen doorlopen worden om het gezag te delen.
Wanneer beide ouders gezag hebben en zij besluiten hun relatie te beëindigen, behouden zij beiden het gezag. Bij de afwikkeling van de scheiding zal in dit geval dus veel nadruk worden gelegd over de beschrijving van het verdelen van de zorg.
Omgangsregeling
In het geval dat één ouder na de scheiding het gezag over de kinderen heeft, maar waarbij de andere ouder wél in beeld is, spreken we van een omgangsregeling. Je noemt dit ook wel eenhoofdig gezag en in dit geval is er één ouder die het grootste gedeelte van de zorg op zich neemt en beslissingen neemt. De andere ouder heeft in dit geval dus wel recht op omgang met het kind, maar geen inspraak en dus ook geen zorgplicht.
Feiten en fabels over co-ouderschap
Doordat de wet de term co-ouderschap niet erkent, zijn er veel misconcepties over deze vorm van het verdelen van de zorg. Aan de hand van drie stellingen leg ik je uit wat de feiten en fabels zijn omtrent het co-ouderschap.
Stelling: Bij co-ouderschap hoef ik geen alimentatie te betalen
Wanneer gescheiden ouders de zorg voor hun kinderen ongeveer in gelijke mate verdelen spreken we van een co-ouderschap. Dat de zorg wordt verdeeld betekent echter niet dat de alimentatieplicht komt te vervallen. Alimentatie is een onderdeel van de financiële afhandeling van een scheiding. Er is vastgesteld in de wet dat beide ouders naar rato van hun draagkracht bijdragen in de kosten voor de verzorging van hun kind.
Ook als de verdeling precies 50/50 is, kan het zijn dat er kinderalimentatie moet worden betaald. Dit gebeurt wanneer er een groot inkomensverschil is tussen beide ouders. Het uitgangspunt van de wet is dat in beide huishoudens de situatie ongeveer gelijk moet zijn. Om het maar heel simpel te zeggen: het moet niet zo zijn dat het kind bij de ene ouder een Magnum krijgt en het bij de andere ouder moet doen met een Raketje.
Persoonlijk lijkt het me niet meer dan normaal dat beide ouders willen dat hun kind het goed heeft, ook bij de andere ouder. Het betalen van kinderalimentatie is dat ook gebaseerd op de behoefte van het kind en de draagkracht van de ouders. Wat kunnen zij missen zodat de situatie voor het kind ongeveer gelijk is? In de praktijk zie ik vaak dat mensen eigenlijk niet goed weten wat alimentatie precies is en welk doel het heeft of dat er een groot verschil is tussen partneralimentatie en kinderalimentatie.
Stelling: Met een co-ouderschap is de verdeling altijd 50/50
In de praktijk zien we dat de zorg voor de kinderen bij een co-ouderschap ongeveer gelijk verdeeld is. Dat kan zijn doordat de kinderen de ene week bij de ene ouder en de andere week bij de andere ouder wonen. In zo’n geval is de verdeling precies 50/50. Er kan ook worden gekozen om de week tussen de ouders te verdelen. In dit geval is een verdeling van 60/40 ook heel gewoon. Wanneer de verhoudingen nog verder uit elkaar liggen, spreken we niet meer van een co-ouderschap maar van een omgangsregeling.
Stelling: Met een co-ouderschap moet je als ouders bij elkaar in de buurt wonen
Welke afstand bij co-ouderschap tussen beide ouders nog in het belang van het kind wordt geacht staat niet vast. In het algemeen kan worden gesteld dat rechters het in het belang van het kind vinden dat ouders zo dicht mogelijk bij elkaar wonen.
Het bepalen van de afstand tussen twee ouders wordt bezien vanuit het kind. Zo kunnen leeftijd, de afstand naar school en bijvoorbeeld een handicap bepalend zijn. Als ouders dichter bij elkaar worden, kan dat voor het kind prettiger zijn omdat het verschil in omgeving tussen beide woonplekken klein is. Dat wil niet zeggen dat een grotere afstand niet kan werken in een co-ouderschap. De ouders moeten dan alleen wel beiden bereid zijn die afstand af te leggen. Indien gewenst kan er in het ouderschapsplan een maximale afstand tussen twee woonplekken worden vastgelegd.
Gratis handleiding ouderschapsplanHoe gaat dat in de praktijk?
In de praktijk zie je dat situaties ook anders zijn, elke relatie is immers uniek. Om je ook een stukje ervaring mee te geven heb ik de stellingen ook voorgelegd aan een gescheiden moeder met een co-ouderschap. Dit is wat zij erover zegt:
Bij co-ouderschap hoef ik geen alimentatie te betalen
In ons co-ouderschap wordt er geen alimentatie betaald omdat de inkomens in onze huishoudens ongeveer gelijk zijn. Wel hebben we afspraken op papier laten zetten over hoe wel bijvoorbeeld de kinderbijslag en het kindgebonden budget gebruiken. Daarnaast hebben we ook afspraken gemaakt over de kosten van onze honden aangezien zij ook meegaan in de zorgregeling. Omdat het inkomen van mijn ex iets hoger ligt, betaalt hij de kosten van het voer en spaart hij maandelijks een bedrag voor bijvoorbeeld dierenartskosten.
We gebruiken onze oude gezamenlijke rekening voor alle kosten voor onze dochter. Zo hebben we beiden inzicht in wat er met het geld gebeurt. Zo kopen we bijvoorbeeld allebei van ons eigen geld kleding maar wordt er voor grotere uitgaven zoals schoenen, zwemles of sport een bedrag van de gezamenlijke rekening gehaald.
Met een co-ouderschap is de verdeling altijd 50/50
Toen wij uit elkaar gingen was onze dochter net 1 jaar oud. Samen met onze mediator hebben we toen gekeken naar de verdeling van de zorg. Het eerste jaar lag dat rond de 70/30 en was ze meer bij mij. Op deze manier was er geen extra kinderopvang nodig en hadden we beiden de mogelijkheid om te werken. Toen onze dochter met 2,5 jaar naar de peutergroep ging, is de zorgverdeling aangepast en bleef ze langer bij haar vader. De verdeling verschoof toen naar 60/40. Inmiddels is ze 6 jaar en omdat ze bij haar vader in de buurt op school zit, is de verdeling 45/55 en dit werkt goed voor ons.
We hebben een vast verdeling van de week. Van zondagmiddag tot donderdagochtend is ze bij papa, van donderdagmiddag tot zondagmiddag is ze bij mij. De planning van vakanties en weekendjes weg gaan in goed overleg. Het blijft toch een beetje geven en nemen en soms je eigen gevoel even opzijzetten in het belang van je kind. Dat is wat ervoor nodig is om een co-ouderschap goed te laten verlopen.
Met een co-ouderschap moet je als ouders bij elkaar in de buurt wonen
Ik kan me voorstellen dat het voor het kind heel fijn is als het zelfstandig van de ene naar de andere ouder kan gaan. In onze situatie is dat niet het geval. Wij wonen zo’n 30 kilometer bij elkaar vandaan. Beiden rijden we één keer heen en weer en ik rij een keer extra vanwege school. Deze verdeling werkt voor ons goed en hoewel 30 kilometer ver lijkt, is het grootste gedeelte snelweg en is het ongeveer 25 minuten rijden. Dat is, zelfs op vrijdagochtend als ik haar naar school breng, goed te doen. Ik heb er zelf voor gekozen om te verhuizen dus ik neem de extra kosten en tijdsinvestering voor lief.
In ons ouderschapsplan hebben we laten opnemen dat de afstand tussen ons niet meer dan 30 kilometer is en dat verhuizingen in overleg gaan. Inmiddels hebben we allebei een fijne vaste plek en zie ik een nieuwe verhuizing niet snel gebeuren maar het is fijn om het vastgelegd te hebben.
Zo zie je maar, voor iedereen is een co-ouderschap uniek.
Heb je vragen over het co-ouderschap of heb je hulp nodig bij het verdelen van de zorg voor de kinderen bij een scheiding? Neem vrijblijvend contant met me op om te zien of ik jullie kan helpen.
Vragen of benieuwd hoe ik jou kan helpen?